دیاکسید تیتانیوم یکی از پرکاربردترین نانوذرات در محصولات صنعتی و بهداشتی است و نگرانیهایی درباره ورود و تجمع آن در محیطهای آبی ایجاد شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی سمیت زیرحاد نانوذرات دیاکسید تیتانیوم در ماهی پلاتی (Xiphophorusmaculatus) که یک ماهی زینتی است، طی یک دوره ۲۱ روزه انجام شد. ماهیان با وزن متوسط 2.65 ± 0.45 گرم پس از دوره سازگاری در مخازن ۶۰ لیتری نگهداری شدند و در معرض پنج غلظت معادل ۱۰، ۱۵، ۲۵، ۵۰ و ۷۵ درصد LC₅₀ چهارروزه قرار گرفتند. یک گروه کنترل نیز بدون نانوذرات و تحت شرایط مشابه نگهداری شد. نتایج نشان داد غلظت کورتیزول و گلوکز بهطور معنیداری افزایش یافت (p<0.05) که بیانگر فعالشدن محور هیپوتالاموس–هیپوفیز–اینترنال و القای استرس متابولیک است. در مقابل، میزان لاکتات تفاوت معنیداری با گروه کنترل نداشت (p>0.05) که نشان میدهد استرس ایجادشده عمدتاً هورمونی و متابولیک بوده و تأثیر محدودی بر مسیرهای بیهوازی داشته است. این یافتهها نشان میدهد نانوذرات دیاکسید تیتانیوم میتوانند هموستازی فیزیولوژیک ماهیان را در زیستبومهای آبی آلوده مختل کنند.
Miri M, Bita S. Subacute Effects of Titanium Dioxide Nanoparticles on Physiological Stress Markers in Platy Fish (Xiphophorus maculatus). Ornamental Aquatics 2025; 12 (4) :29-38 URL: http://ornamentalaquatics.ir/article-1-398-fa.html
میری محسن، بیتا سراج. مقاله علمی – پژوهشی: تأثیرات زیرحاد نانوذرات دیاکسید تیتانیوم بر شاخصهای فیزیولوژیک استرس در ماهی پلاتی (Xiphophorus maculatus). آبزیان زینتی. 1404; 12 (4) :29-38