واژه‌های قلیائیت(alkalinity) و سختی(hardness) اغلب به صورت معادل هم وقتی صحبت از کیفیت آب به میان می‌آید بکار می‌روند، چراکه منشاء بیشتر سختی و قلیائیت آب از سنگ‌های آهکی یا دولومیت در طبیعت می‌باشد. هنگام عبور آب از خلال سنگ‌های حاوی آهک (کربنات کلسیم) و دولومیت (کربنات کلسیم و منیزیم) بر روی سطح زمین مواد معدنی را با خود حمل می‌نماید. هنگامیکه سنگ آهک و دولومیت در آب حل شوند، نیمی از مولکول آن کلسیم یا منیزیم بوده که سختی آب را ایجاد نموده و نیمی دیگر شامل کربنات‌ها بوده که قلیائیت اب را بوجود می‌آورد، از اینرو در بیشتر مواقع میزان آنها برابر می‌باشد. بنابراین اندازه‌گیری‌های مجزایی داشته و اهمیت متفاوتی نیز در اکواریوم‌ها دارا می‌باشند. قلیائیت و سختی آب به همراه شوری و مواد جامد معلق در آن به عنوان ویژگی‌هایی که برای ارزیابی پارامترهای کیفی آب در نظر گرفته می‌شوند. اگرچه پرورش‌دهندگان غالباً غلظت‌های این دو متغیر و مدیریت استخرها را برای حفظ قلیائیت و سختی در دامنه قابل قبول در آب اندازه می‌گیرند ولیکن درک روشنی از آنچه آنها اندازه‌گیری و مدیریت می‌کنند وجود ندارد. این مسئله بخاطر اینست که قلیائیت و سختی آب مواد حل شده در آب نمی‌باشد بلکه آنها شاخص گروه‌های مختلفی بوده که بر کیفیت آب و بالطبع گونه پرورشی تاثیر می‌گذارند. از اینرو هدف از این مقاله شرح منابع، اندازه‌گیری و اهمیت قلیائیت و سختی آب پرورش آبزیان می‌باشد.
